خبرگزاری «حوزه» در راستای بهره مندی از دانش و تجربیات صاحب نظران دعوت شده به کمیته های هم اندیشی بین المللی حوزه های علمیه و همچنین انعکاس دانش و تجربیات آنان به مخاطبان حوزوی، سلسلسه مصاحبه های با اعضای کمیته های هم اندیشی انجام شده است؛ آنچه در ادامه می آید، گفت و گوی تفصیلی خبرنگار خبرگزاری حوزه با حجت الاسلام والمسلمین مجتبی رحمتی، که تسلط به زبان های فرانسوی، عربی و ترکی آذری و آشنا با زبان های (استانبولی و انگلیسی) صاحب تالیفات در دو زبان فارسی و فرانسوی دارای برنامه های تلویزیونی در شبکه سحر و هادی تی وی، به زبان فرانسه و یکی از مبلغین با سابقه در حوزه علمیه به شمار می رود و در طول این سال ها سفرهای متعددی به کشورهای فرانسوی زبان( فرانسه، بلژیک، سوییس، نیجر، موریس، کومور و ماداگاسکار ) داشته و در مناسبت های مختلف به احیای شعائر دینی در میان مسلمانان پرداخته، می باشد، وی در این مصاحبه از عرصه فعالیت متمادی خود درتبلیغ بین الملل گفت و با بیان این مطلب که در این سالها در کشورهای اقیانوس هند یعنی ماداگاسکار، کومور، سیشل، موریس و رئونیون فعالیت کرده، بیان داشت: این کشورها به شکل جزیره و نزدیک آفریقا هستند.
وی افزود: در این سالها در این کشورها غیر از سیشل فعالیت تبلیغی داشته ام؛ در واقع 10 سال در ماداگاسکار و چندین سال در کومور و رئونیون فعالیت تبلیغی داشته ام و از نزدیک با این کشورها نیز آشنا هستم.
این مبلغ عرصه بین الملل حوزه بیان کرد: جزیره و کشور کومور دارای جمعیت 100 درصد مسلمان است؛ این کشور از چهار بخش تقسیم شده است که یک بخش آن کاملا زیر نظر فرانسوی ها است؛ آنها مسلمانانی معتدل و صوفی مسلک و نرم هستند.
وی گفت: ماداگاسکار که بزگترین جزیزه اقیانوس هند است هم اکنون دارای 25 میلیون نفر جمعیت است که نیمی از آن مسیحی و نیمی دیگر را مذاهب دیگر تشکیل میدهند که 10 درصد از آن مسلمان هستند؛ از این تعداد یک مقدار کمی از آنها را شیعیان تشکیل می دهند.
وی تصریح کرد: در ماداگاسکار فرقه های گوناگون مسیحیت(کاتولیک، پروتستان، ارتدوکس، اوانژلیست، ساباتیست، ادوانتیست، کلیسای عیسای منجی و ...) فعالیت داشته و دارای کلیساها و مراکز بزرگی هستند که از آن میان کلیسای عیسای مسیح از اقبال بیشتری برخوردار است.
وی گفت: در جزیره موریس نیز تعداد مسلمانان بالا است؛ شیعیان در آنجا یک مسجد دارند؛ در واقع این کشورها در اقیانوس هند واقع شده اند و زبان آنها نیز فرانسه است.
این مبلغ عرصه بین الملل بیان کرد: شیعه بومی در ماداگاسکار نداشتیم. شیعه اثنی عشری این کشور تنها شیعیانی هستند که از هند آمده اند؛ در واقع شیعیان بومی ماداگاسکار پس از انقلاب اسلامی به این مذهب گرویدهاند؛ هستههای آغازین شیعه بومی ماداگاسکار را دو نفر پایهریزی کردهاند: یکی از پایتخت و دیگری از شهر ماژونگا بودهاند. در این میان شخصی به نام سبا به مکتب اهل بیت می گرود و تعداد شیعیان به واسطه تبلیغ ایشان بالا می رود و امروزه این تعداد بالا است؛ به نظر می رسد که تعداد آنها از 20 هزار نفر هم در ماداگاسکار بیشتر شده است.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی اظهارکرد: خوجه های هندی هم در آنجا حضور دارند که دارای مذهب اثنی عشری هستند؛ اسماعیلیان هم در آنجا حضور دارند ولی وقتی ما از شیعه بحث می کنیم، منظور همان شیعه اثنی عشری است که دارای مراکزی مختلفی نیز می باشد.
این مبلغ حوزوی بیان کرد: جزیره رئونیون که یکی از استان های فرانسه تلقی می شود نیز دارای جمعیت زیر یک میلیون است که تعداد مسلمانان آن نیز بالا است؛ هندوها هم در این جزیره حضور و فعالیت دارند.
وی گفت: در کومور نیز به دلیل اینکه خود آنها مسلمان هستند، مراکز دینی متعددی وجود دارد و دارای علمایی هستند که در مصر، سودان، عربستان و کویت درس خوانده اند و مراکز آنجا را به عهده دارند. از مراکز خارجی که قابل توجه است می توان به مرکزی به نام رابطة العالم الاسلامیه اشاره کرد که مرکز آن در کویت است و دارای فعالیت های گسترده ای در این کشور است. از جمله فعالیتهای چشمگیر در این کشور، فعالیتهای مدارس الإیمان است که زیر نظر شخصی به نام شیخ صادق اداره میشود. تعداد دانشآموزان این مدارس به هزاران نفر میرسد. شیخ صادق به وهابیت گرایش دارد و در فعالیت های خود از عربستان استمداد می جوید.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی افزود: در کومور مرکزی به نام ابن خلدون نیز وجود دارد که در آن آموزش از همان سنین کودکی تا پایان تحصیل انجام می شود؛ این مرکز از مراکز خوبی به شمار می رود که خدمات خوبی به مردم ارایه می دهد؛ سودانیها نیز در این کشور حضور دارند؛ مسجد قاسمی در جزیره مورونی از مساجد بزرگ و سرشناس کشور کومور به شمار می رود که توسط شارجه امارات ساخته شده است.
وی تصریح کرد: عربستان هم طبق معمول در این کشور حضور داشته است، ولی اخیرا فعالیت ها و همکاری های خود را چند برابر کرده است. همچنین تعداد زیادی از دانشجویان کوموری به این کشور رفته و برگشته اند و به دنبال ترویج وهابیت در این کشور هستند.
این مبلغ بین الملل بیان کرد: زمامداران کومور هم به دلیل مسایل مالی ناچارند با عربستانی ها و وهابیت همکاری داشته باشند؛ ایران نیز مراکزی در این کشور ایجاد کرده بود؛ جامعه المصطفی و هلال احمر و کمیته امداد و جهاد کشاورزی در این کشور مجوز فعالیت گرفتند که سال گذشته عربستانی ها با فشار مالی و به دلیل حمایتی که از این کشور کردند و به رئیس جمهور این کشور پول کلانی دادند باعث بسته شدن این مراکز شد؛ کوموری ها اشتباه کردند که ایران را به این ارزانی فروختند.
وی با ذکر این مطلب که شیعه در کومور سابقه چندانی ندارد بیان کرد: شاید بتوان گفت که سابقه شیعه به بیست تا بیست و پنج سال قبل برمیگردد که آقای احمد عبدالله سامبی که تحصیلکرده ایران است، پس از بازگشت به کومور، از شیعه حمایت کرد؛ پس از آنکه احمد عبدالله به ریاست رسید، شیعه رونق پیدا کرد و تعداد شیعه ها به 4 هزار نفر رسیده است ولی پس از ایشان فشارها زیاد شد و حتی امسال اجازه برگزاری مراسم عاشورا را ندادند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی گفت: وهابیون مدارسی را به ریاست شیخ صادق در کومور تشکیل دادند و شاید بتوان گفت که امروزه بیش از 5 هزار شاگرد دارند و در روز اول محرم به عنوان خوشحالی اول سال قمری راهپیمایی میکنند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی ادامه داد: احمد عبدالله سامبی یک شخصیت علمی فرهنگی و سیاسی در کشور کومور محسوب می شود و می تواند صاحب نفوذ باشد و اگر بگذارند زنده بماند، به احتمال بسیار زیاد برنده انتخابات ریاست جمهوری کومور نیز خواهد بود؛ وی از مهمترین شخصیت های این کشور است.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی بیان کرد: سیدطاهر مفتی کومور نسبت به ما موضع خوبی داشته و رفتار خوبی با ما داشت است؛ محمود عبدالله ابراهیم که عالمی سنی بوده و بعدا شیعه شده است نیز شخصیت با سوادی است که کارهای زیادی کرده است و همسر ایشان خواهر زاده احمد عبدالله سامبی است؛ به این ترتیب می توان در کومور فعالیت های قوی و سازماندهی شده درعرصه توسعه مکتب اهل بیت(ع) انجام داد.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی تصریح کرد: در کومور هنوز درگیری خاصی بین ما و وهابیت صورت نگرفته است؛ البته موضع گیری ها و تبلیغاتی وجود دارد، ولی منجر به درگیری نشده است؛ در حقیقت باید گفت که این کشور، کشوری فقیر است و هزینه زندگی نیز در این کشور بسیار بالا است و امور آنها و حتی درآمد آنها از غربی ها است؛ از دیگر سوی، حضور ما در کومور به نفع غربی ها نیست.
وی افزود: کوموری ها همیشه زیر چتر فرانسوی ها بوده اند و بسیاری از نیازهای آنها از جمله دارو از سوی فرانسوی ها تامین می شود؛ و از آنجا که هلال احمر ما نیز داروی این مردم را تامین می کند قطعا به مذاق فرانسوی های انحصارطلب خوش نمی آید.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی بیان کرد: دو تهدید مهم را در این مناطق میتوان پیش بینی کرد: تهدید اول وهابیت و دوم استعمار که آثار آن هنوز هم در این مناطق وجود دارد. وهابیت در پی نشر دیدگاه های خود و استعمار در پی حفظ جایگاه انحصاری خود می باشد.
وی گفت: کوموری ها به هر شکلی که زندگی می کنند، یک نکته مشترک دارند و آن هم این است که به هرجا می روند، می گویند ما مسلمانیم؛ درواقع آنها روی مساله مسلمان بودن خود حساسیت خاصی دارند. در واقع همه متوجه شدند که نمی توانند اسلام را از این مردم بگیرند و به همین جهت سعی کردند که صوفی گری که مشی و مسلک نرمی است را حفظ کنند؛ عربستان نتوانست که صوفی گری را از بین ببرد؛ در واقع باید گفت که اسلام را نمی توان از این مردم گرفت ولی سعی می کنند روی عادات خلقیات و رفتار و فکر آنها تاثیر بگذارند.
وی گفت: یک ثلث جمعیت کومور در فرانسه است؛ این کشور یک زمین سنگلاخ است و درآمدی ندارند. پشتوانه پول کومور نیز فرانسه است و این پول همیشه ثابت است؛ به همین دلیل به شدت به فرانسه وابسته هستند و از نظر اخلاقی و زبانی و فرهنگی نیز به شدت از آنها متاثر میباشند.
وی تصریح کرد: در جزیره موررنی آقای محمد عبدالصمد بود و از ایران حمایت کرد. وی فردی شافعی است، ولی علاقه خاصی به شیعه دارند؛ زیرا صوفی هستند و مکتب اهل بیت(ع) را دوست دارند؛ خود آنها از نسل حضرت زین العابدین(ع) هستند و ارتباطی خوبی با شیعه دارند؛ آنها را سادات جمل اللیل می نامند که همگی این خصلت را دارند. در جزیره بزرگ مورونی چند گروه شیعه ایجاد شده است ومی توان گفت که در آنجا نیز 600 نفر شیعه داریم؛ در موهیلی هم هسته شیعه ایجاد شده است.
ماداگاسکار
وی گفت: در ماداگاسکار گروه های مسیحی و سنی و شیعه اثنی عشری فعالیت دارند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی اظهارکرد: اهل سنت نیز در این کشور فعال هستند و فعالان رابطة العالم الاسلامیة که از تحصیل برگشته اند فعالیت خاصی در مادگاسکار دارند؛ این افراد با شیعه در ستیز هستند و در عاشورا درگیری هایی دارند و در مساجد و منابر خود از شیعه انتقاد می کنند، هرچند نتوانستند مدارس آنچنانی تشکیل دهند، ولی توانستند با فعالیت تبلیغی خود در موضوع حجاب موفق عمل کنند. البته درست است از طرفی حجاب باعث خوشحالی است، ولی اینکه آنها به واسطه فکر وهابی فعالیت می کنند جای تاسف است.
وی گفت: در مادگاسکار فعالین مسیحی فعالیت خاصی دارند و مرکز پدر در دل کوه ایجاد شده است که مرکز بزرگی است که افرادی یتیم و فقیر را جذب می کند و به آنها آموزش میدهد؛ آنها به واسطه خدماتی که انجام می دهند فعالیت دینی و فرهنگی نیز برای رشد مسیحیت انجام می دهند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی تصریح کرد: یکی از مشکلات ما در کشورهای آفریقایی مثل ماداگاسکار مشکل مدیریت است؛ یعنی هنوز بومی ها نتوانستهاند یک جای مستقل داشته باشند و از نظر مالی همیشه وابسته بودند و نتوانستند یک مرکز که تولید کننده و مصرف کننده باشد را ایجاد کنند.
وی گفت: دفتر مقام معظم رهبری در این کشور فعالیتی ندارد و جامعه المصطفی قبلا یک مدرسه به نام امام صادق علیه السلام داشت که از زمان سازمان تبلیغات ایجاد شد ه بود ولی در حال حاضر با مجوز رسمی و در دو بخش خواهران وبرادران در این کشور فعالیت دارد . و زیر مجموعه هایی هم دارد
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی افزود: خوجه های هندی هم مراکز حوزوی دارند که در صدر آنها مدرسه دارالحکمه و مرکز رسول اکرم(ص) در پایتخت مادا گاسکار است شیوخ این مراکز ، در ایران تحصیل کرده اند.
از مدارس و مراکز بومی مادا گاسکار می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- انجمن امّی ( پایتخت)
- مدرسه و مرکز شیخ آدم حسین (پایتخت )
- مرکز شیخ ابو مهدی( شهر مورونداوا)
- انجمن قرآن ماداگاسکار
مجتمع امام رضا علیه السلام این مرکز زیر نظر انجمن قرآن ماداگاسکار فعالیت می کند و در سال 2015 تاسیس شده و الان دارای چند دانش پژوه است؛ این مرکز از بین دیپلمه هادانشجو می پذیرد. افراد پذیرش شده، پیش از ظهر دروس دینی و بعد ازظهر دروس دانشگاهی را طی می کنند و در پایان فنی حرفه ای می گیرند تا از نظر مهارتی نیز بتوانند شغلی برای خود داشته باشند و بیکار نمانند. اینکه در این مرکز طلاب پس از فراغت از تحصیل بیکار نمی مانند یک مزیت عالی به شمار می رود. وی گفت فعالیت های فرهنگی ( نماز ،قرائت قرآن و ادعیه اعتکاف و... ) نیز در این مرکز انجام می شود.
وی گفت: در بین بومیان اهل سنت ماداگاسکار، سید جمال الدین را داریم که یک چهره دینی مذهبی است و هنوز جایگاه دارد؛ یک مفتی دیگر داریم که آن هم سنی است. او هم با ایران و مراکز ما رابطه خوبی دارد و ارتباطش با ما سیاسی است. دکتر بکر و دکتر ناهودا دو شخصیت دانشگاهی مسلمان هستند که رابطه خوبی با مراکز شیعه دارند. اخیرا نیز دو نفر از شیوخ بر جسته وهابیت به مکتب اهل بیت (ع) گرایش پیدا کردند که باعث عصبانیت شدید وهابیان شده است . این دو برادر حسن و رمضان نام دارند که طی یک سال اخیر شیعه شدند و یکی از آنها در راه پیمایی اربعین امسال حضور داشت .
وی تصریح کرد: در بین خوجه ها نیز شیخ حنیف شخصیت شناخته شدهای است که رئیس خوجه های ماداگاسکار است؛ در مرکز رسول اکرم صلی الله علیه و آله رادیو، مجله، روزنامه و مدرسه دارند که فعالیت های فرهنگی خوبی انجام می دهند؛ از جمله فعالیت های آنها دوبله فیلم و زیرنویس فیلم ها وسریال های آموزنده است و در کل در خدمت اسلام و تشیع هستند.
وی با اشاره به فعالیت های افرادی چون شیخ منیر و محمد رضا خمیس در ماداگاسکار گفت: دکتر ناخدا مادگاسکاری است و فعالیت های علمی گسترده ای در این کشور دارد؛ و دکتر بکر که اصالتا کوموری است و ایشان هم تحصیلات خود را در آلمان سپری کرده است، در این کشور فعالیت دارد که شخصیت متعادل و خوبی است و خدمات علمی زیادی نیز انجام داده است؛ برخی از مسلمانان در حد سناتور هستند که در این کشور فعالیت می کنند.
این مبلغ بین الملل با اشاره به تلاش های وهابیون برای رسوخ در ماداگاسکار عنوان کرد: وهابیت نیز اخیرا رواج پیدا کرده است. داعش یک امیری به نام هارون تعیین کرد که در استان های مختلف حضور پیدا کرد ولی مردم ماداگاسکار به جز یک استان او را قبول نکردند؛ آمریکایی ها در ماداگاسکار فعالیت می کنند .
وی گفت: از جمله مشکلات آنها رشوهخواری و نا امنی است؛ آمار ناامنی ممکن است که خیلی هم بالا نباشد ولی امری مشهود است؛ مثلا اینکه برخی از امور از جمله اقامت دادن از روش های قانونی انجام نمی شود و حتما باید یک پولی در میان باشد تا قانون سریع تر انجام شود.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی تصریح کرد: کومور یک کشور اسلامی است و مثلا در کمور مردمی هستند که اسم فرزندان خود را یزدی و رفسنجانی و یا خمینی گذاشته اند؛ مثلا آنها از زمان حضورآیت الله یزدی در مسند قوه قضاییه به خاطر اهمیت نام ایشان، اسم ایشان را روی فرزندان خود می گذارند.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی بیان کرد: در آن زمان (زمان ریاست آقای احمدی نژاد) در مادگاسکار سوار تاکسی که می شدیم. همین که می فهمیدند ایرانی هستیم به ما می گفتند که احمدی نژاد در مقابل آمریکا ایستاد؛ در واقع آنها ایران را ظلم ستیز می دانند ولی در همین راستا نیز غربی ها به خصوص رسانه های آنها سعی می کنند که منظری دیگر از ایران را ارایه کنند.
وی گفت: تا کنون طلاب بسیاری در ایران پرورش یافته اند و بسیاری از طلاب نیز در المصطفی تعلیم دیده اند، ولی به نظر من ضروری ترین چیز، آموزش مهارتی به طلاب، آموزش فن مدیریت است؛ تا نیروهای بومی بتوانند در غیاب ما کا رها را پیش ببرند چون ممکن است یک روزی فعالیت ما در آنجا را محدودکنند . به عنوان مثال رئیس جمهوری در ماداگاسکار روی کار آمد و به دلیل اینکه سخنان یک کشیش را بر علیه خود برنتافت، او را پس از چهل سال فعالیت اخراج کرد؛ همین گونه اگر ما هم فضای بین المللی را درک نکنیم چنین اتفاقی برای ما هم خواهد افتاد.
وی تصریح کرد: باید طلابی پرورش دهیم که توان مدیریت منابع و ادارات و تربیت و تبلیغ را داشته باشند و منتظر بودجه نباشند؛ بسیاری از مراکز با حضور طلاب مستعد تاسیس شد ولی چون توان اداره وجذب مالی و مسایل مدیریتی را نداشتند این پروژه ها با شکست مواجه شد.
حجت الاسلام والمسلمین رحمتی بیان کرد: کل کشورهای آفریقایی مستعمره کشورهای اروپایی از جمله پرتغال و فرانسه و انگلیس و.. بوده اند؛ واز خیلی جهات هنوز هم از اروپا تاثیر می پذیرند به همین دلیل اگر به دنبال هر موضوعی در این کشورها هستیم باید یک سرنخ آن را نیز در کشورهای اروپایی و استعماری ببینیم.
وی گفت: مثلا وقتی یک شبهه ای در فرانسه و... ایجاد می شود این شبهه به سرعت به کشورهای مستعمره آنها نیز سرایت می کند و اگر ما حرفی برای گفتن نداشته باشیم و مبلغان ما توان پاسخگویی به آنها را نداشته باشند در هر دو جهت با مشکل واجه می شوند؛ در واقعی کسی که در آفریقا فعالیت تبلیغی دارد باید حتما نیم نگاهی نیز به اروپا داشته باشد.
این مبلغ عرصه بین الملل بیان کرد: نباید نقش غربی ها را دست کم گرفت یک مثل آفریقایی می گوید خدا بزرگ است ولی فرانسوی ها هم کوچک نیستند؛ زیرا آنها تعداد زیادی از مردم را در کشورهای مختلف از جمله آفریقا تحت تاثیر فرهنگی خود دارند؛ آفریقا از نظر علمی هنوز به بلوغ نرسیده است و غربیان بویژه فرانسوی ها از این مساله استفاده می کنند.
وی گفت: باید در حوزه تفسیر و معارف قرآن و احکام و.. با اسلوب هایی وارد شویم که به بهترین شکل به شبهات دنیای امروز و مردم امروز پاسخ دهیم؛ باید به شکلی با آنها مواجه شویم که بیشترین تاثیر را در آنها بگذاریم. در یک کلمه، همان پیامی که مقام معظم رهبری به جوانان اروپا دادند عملی شود.